Bảo Tháp Đại Bi là công trình kiến trúc mang đậm màu sắc văn hóa dân tộc, đây là công trình Phật giáo có quy mô lớn nhất từ trước tới nay trên địa bàn tỉnh Nam Định. Bảo Tháp Đại Bi được toạ lạc trong khuôn viên chùa Phúc Lộc (Phúc Lộc Tự), là ngôi chùa cổ có tuổi thọ gần 600 tuổi (xây dựng từ 1442), nằm ven sông Đào nay thuộc thôn Hưng Lộc, xã Nghĩa Thịnh, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định.

Trải qua hàng trăm năm thăng trầm cùng lịch sử dân tộc, ngôi chùa gần như chìm vào quên lãng. Mấy năm gần đây, vị sư trụ trì chùa là Ni Sư Thích Đàm Thành được sự giúp đỡ của Tỉnh hội Phật Giáo Nam Định và được sự hỗ trợ từ các nhà Hảo tâm, Phật tử, Thiện trí thức công đức đã tiến hành trùng tu và mở rộng chùa. Ngày 17-11-2010, chùa Phúc Lộc làm lễ khởi công trùng tu và xây dựng Bảo Tháp Đại Bi. Sau gần 3 năm, ngày 15/10/2013, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Nam Định đã long trọng tổ chức Lễ khánh thành ngôi Bảo Tháp Đại Bi.

Bảo Tháp được xây dựng 13 tầng, tổng diện tích sàn xây dựng là 1.500m², với chiều cao 49m, tượng trưng với 49 ngày Đức Phật thiền định kiên định để đạt tới giác ngộ viên mãn, trở thành bậc Chính Đẳng, Chính giác của nhân loại. Mặt chính của Bảo tháp quay về hướng Nam, trước mặt là hồ nước trong xanh hình chữ nhật, dưới hồ được thiết kế một toà tháp với pho tượng Đức Phật Di Lặc là biểu hiện cho Đức Phật trong tương lai, có hoa sen thả xung quanh. Phía bên trái và bên phải Bảo Tháp có hai hồ sen nhỏ được gọi là Thanh Tịnh Hồ, hay còn gọi là Hồ Tẩy Trần. Đây là vùng đất địa linh nhân kiệt, đầy linh khí như một đặc ân mà trời đất đã dành cho dân chúng trong vùng.

Cấu trúc bên ngoài Bảo Tháp là hình bát giác. Tầng một, thờ Đức Phật Thích Ca và hai đại đệ tử là ngài A Nan và Ma Ha Ca Diếp. Từ tầng hai đến tầng mười hai, trên mỗi cạnh của hình bát giác diễn bày một pho tượng biểu thị một hiện tượng của Đức Quán Âm trong Thần Chú Đại Bi. Hình bát giác biểu hiện cho Bát chính đạo, đó là con đường giúp chúng sinh tìm được con đường giác ngộ và giải thoát, không thụ động chấp nhận, không cầu nguyện van xin, cắt đứt trói buộc, dẹp tan phiền não, thoát ly đau khổ, xây dựng được đời sống an lạc và hạnh phúc.

Cấu trúc bên trong tháp theo hình tứ trụ được tạo thành 1 khối thông suốt theo một trục từ dưới lên đến đỉnh tháp, đó là sự kết nối của Thập nhị nhân duyên. Đây là mười hai yếu tố liên hệ tương hỗ với nhau theo lý duyên sinh và nhân quả, diễn biến trong cả ba thời quá khứ, hiện tại, vị lai, đề cập đến vấn đề nguồn gốc của vòng sinh tử luân hồi, nguyên nhân của sự đau khổ, nhằm mục đích giúp chúng sinh thoát ra khỏi mọi đau khổ của đời sống.  Từ tầng thứ hai đến tầng thứ mười hai thờ 33 pho tượng Phổ Môn và tứ thánh kiết tường gồm: Phật Mẫu Ta – Ra; Phật Mẫu Chuẩn Đề; Phật Bà Nghìn Mắt Nghìn Tay và Phật Quán Âm Thập Nhất Diện

Mặt chân đế của Bảo Tháp có cấu trúc hình vuông thiết kế gồm có 4 trụ, mỗi trụ cao 3m. Xung quanh bảo tháp được tạc 4 Pho tượng của TỨ ĐẠI THIÊN VƯƠNG, có ý nghĩa như ĐẠI TƯỚNG NHÀ TRỜI canh giữ Bảo Tháp giống như 4 vị đại tướng hùng mạnh với Thiên binh Thiên mã ngăn cản các ác tâm bất thiện.

Tường rào xung quanh được thiết kế 100 cái trụ, trên mỗi trụ được biểu hiện một âm thần chú. Và đó cũng là 100 chữ Phúc lan toả từ tháp Đại bi đến với tâm thức của mọi chúng sinh luôn được nhiều phước lành của mỗi chư Phật ban đến cho bách gia trăm họ.

Trên tầng mười ba thờ tượng trong cửu phẩm ADIĐÀ và Tam thánh Tây phương, Phật ngọc, Xá lợi Phật cùng với Ấn Phật ngọc.

Hướng lên đỉnh tháp là hình Búp Sen được đúc bằng đồng đỏ nặng gần 3 tấn. 5 pho tượng trên 5 cánh sen của Bút tháp có gắn 5 viên đá quý là biểu tượng của Ngũ trí như Lai. Cũng như hình búp sen này, nhìn từ xa lại, Bảo Tháp tựa cây bút thần viết lên trời xanh những âm thần chú vi diệu đem tới pháp lực vô biên nhằm nâng đỡ, hộ trì, cho khắp nẻo chúng sanh dưới cõi ta bà.

Bảo Tháp được xây dựng theo giáo lý Phật giáo. Cấu trúc của Bảo Tháp tương ứng với Thân của Phật ngồi Kiết già trên toà Sư tử, tượng trưng cho Phật Quả, cho Trí toàn giác của Chư Phật. Về mặt hữu vi tương đối, Bảo Tháp chứa những Xá lợi, Kinh Điển, lời Đại Nguyện, hình tượng Phật, Bồ tát, Mandala, các Thánh vật Kiết tường... là những biểu tượng sai biệt của Đại Trí và Đại Bi. Về mặt chân lý tuyệt đối, Bảo Tháp là nơi thọ nhận Pháp Thân, tức là Tâm của Chư Phật. Một Bảo tháp xây dựng theo đúng Đàn Pháp sẽ nhận được lực gia trì của Chư Phật, Bồ Tát mười phương và có năng lực mang lại an lạc cát tường cho vùng xung quanh, nhất là sự hộ trì tâm linh cho những hành giả tu tập, góp phần nguyện cầu cho quốc thái dân an, thế giới hòa bình.

Với ý nghĩa như vậy, Bảo Tháp này được thiết kế gồm 3 phần ứng với ba Thân hiện tướng của Đức Phật: Tầng thứ nhất thể hiện cho Báo thân Phật. Từ tầng 2 đến tầng 12 thể hiện cho Báu thân Phật và trên đỉnh tháp là thể hiện thân tuyệt đối của Niết bàn gọi là Pháp thân Phật. Điều đặc biệt của Bảo Tháp được thể hiện ở chỗ trên đỉnh tháp được thiết kế theo hình chóp. Đỉnh tháp được bài trí xá lợi Phật và ở 8 phương được gắn bởi 8 viên đá quí luôn luôn phản chiếu ánh sáng của chư Phật với pháp lực vô biên của Bảo Tháp hiện ra luôn rọi ánh hào quang của Phật pháp để ban phúc lành đến cho dân chúng, cũng là phần tiếp xúc với không gian vô tận, giúp cho mọi chúng sinh có thể ngắm nhìn Bảo Tháp từ xa luôn luôn thức tỉnh tâm, hướng về Phật pháp, luôn được an lạc hạnh phúc và khai mở trí tuệ. 

Hy vọng một vùng đất mà mỗi tên làng, tên huyện, tên thôn, tên xã đều gắn với chữ Hưng, chữ Thịnh, chữ Lộc (chùa Phúc Lộc, thôn Hưng lộc, Nghĩa Thịnh, Nghĩa Hưng) do cha ông ngầm đặt cho sẽ ngày càng được hưng thịnh và trí tuệ ngày càng tỏa chiếu khi nơi địa linh này hoàn thành công trình Bảo Tháp Đại Bi – Một công trình văn hóa mang đậm nét tâm linh màu nhiệm Phật pháp và văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. /.

(Sưu tầm)