Trực Ninh là một trong những huyện có số lượng thôn (xóm), tổ dân phố phải thực hiện sắp xếp, sáp nhập nhiều nhất tỉnh. Toàn huyện hiện có 391 thôn (xóm), tổ dân phố; trong đó, chỉ có 29 thôn, tổ dân phố, chiếm 7,41% tổng số thôn, tổ dân phố trên địa bàn đảm bảo tiêu chí về quy mô số hộ gia đình theo quy định; 362 thôn (xóm), tổ dân phố, chiếm 92,58% số thôn (xóm), tổ dân phố không đảm bảo tiêu chí về quy mô số hộ gia đình theo quy định, 174 thôn (xóm), tổ dân phố không đạt 50% tiêu chí về quy mô số hộ gia đình, chiếm 44,5%; số thôn (xóm), tổ dân phố đạt từ 50% đến dưới 100% tiêu chí về quy mô số hộ gia đình là 188, chiếm 48,1%; số thôn (xóm), tổ dân phố không đảm bảo tiêu chuẩn về quy mô số hộ gia đình nhưng có các yếu tố đặc thù, đề xuất chưa tiến hành sáp nhập trong năm 2021 là 34, chiếm 8,7%. Huyện đã xây dựng phương án sáp nhập 328 thôn (xóm), tổ dân phố để thành lập 190 thôn (xóm), tổ dân phố mới. Sau khi sáp nhập, toàn huyện sẽ còn  253 thôn (xóm), tổ dân phố, giảm 138 thôn (xóm), tổ dân phố so với hiện nay. Với phương châm hoàn thành sớm, đảm bảo tiến độ việc sắp xếp, sáp nhập thôn (xóm), tổ dân phố, Huyện ủy, UBND, huyện đã kịp thời ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo; thành lập các tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, xử lý các vấn đề liên quan đến sắp xếp, sáp nhập thôn (xóm), tổ dân phố, bảo đảm tiến độ thời gian theo quy định.
    Căn cứ phương án tổng thể sắp xếp, sáp nhập thôn (xóm), tổ dân phố của huyện, các xã, thị trấn xây dựng đề án sắp xếp, sáp nhập thôn (xóm), tổ dân phố, tổ chức xin ý kiến các đơn vị liên quan, cấp ủy các chi bộ, ban công tác mặt trận và trưởng thôn (xóm), tổ trưởng dân phố và hoàn thiện đề án báo cáo UBND huyện. Trong quá trình xây dựng đề án sáp nhập các thôn (xóm), tổ dân phố, UBND các xã, thị trấn lựa chọn, rà soát kỹ những thôn (xóm), tổ dân phố có điều kiện, hạ tầng đảm bảo, số hộ gia đình có thể và đặc điểm truyền thống văn hóa, phong tục tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo của mỗi nơi thì sáp nhập thành một thôn (xóm), tổ dân phố mới. Tuy nhiên trong quá trình sắp xếp, sáp nhập vẫn còn những khó khăn như: Số lượng thôn (xóm), tổ dân phố đạt trên 50% đến dưới 100% tiêu chí về quy mô số hộ gia đình, nhưng không thực hiện việc sắp xếp, sáp  nhập vì có các yếu tố đặc thù vẫn còn nhiều; 34 thôn (xóm), tổ dân phố dự báo đến năm 2025 các thôn (xóm), tổ dân phố sẽ đạt tiêu chí về quy  mô số hộ gia đình theo quy định. Bên cạnh đó, người dân lo lắng phải làm lại các giấy tờ tùy thân như căn cước công dân, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất... Đối với cán bộ không chuyên trách, nhiều người đã làm lâu năm, tâm huyết với công việc nhưng khi sáp nhập thì buộc phải nghỉ nên không khỏi băn khoăn...
    Tại thị trấn Cát Thành, trong đợt sắp xếp lần này, tổ dân phố Sơn Ký sẽ sáp nhập với các tổ dân phố Bắc Hoàng và Bắc Phú để trở thành tổ dân phố Đại Cát quy mô 352 hộ dân. Đây được xem là địa bàn có nhiều điểm tương đồng bởi 3 tổ dân phố liền kề, có mức sống, đời sống văn hóa tương đồng; cùng chung một trục đường liên thôn, các xứ đồng, kỹ thuật thâm canh và cùng chung lễ hội truyền thống Đền Nhất thờ Thành Hoàng làng Triệu Quang Phục có công đánh giặc giữ nước. Cán bộ ở cả 3 tổ dân phố trên đều không nặng nề với việc tới đây vẫn tiếp tục làm hay phải nghỉ (?). Tưởng như mọi việc đều diễn tiến thuận lợi nhưng trong quá trình thực hiện sắp xếp, sáp nhập lại xuất hiện tình huống khó là việc đặt tên tổ dân phố mới. Khi xây dựng Đề án sắp xếp, sáp nhập tổ dân phố, UBND xã đã bàn bạc và tham khảo ý kiến các cụ cao niên, am hiểu Nho giáo ở các tổ dân và đề xuất phương án đặt tên tổ dân phố mới là Đại Cát. Nhưng khi đưa ra hội nghị cán bộ quân dân chính các tổ dân phố có hai luồng ý kiến cho rằng nên đặt tên tổ dân phố mới cho tân tiến, dễ hiểu, dễ nhớ phù hợp với thế hệ trẻ, chứ đặt theo nghĩa chữ Hán thì nhiều người không hiểu. Vì vậy có ý kiến nên đặt tên ghép 3 chữ đầu của 3 tổ dân phố nhưng phương án này cũng không khả thi vì nếu ghép thì ghép tên tổ dân phố nào trước, tổ dân phố nào sau và khi ghép thì ngữ nghĩa không có và đọc không thuận. Có ý kiến lại cho rằng nên đặt tên tổ dân phố mới là Tân Thành bởi những năm 60 của thế kỷ trước, 3 tổ dân phố cùng chung một hợp tác xã Tân Thành nhưng tên này cũng không được bởi nghe không hay và hợp tác xã đã bị giải tán, sinh tâm lý không thuận cho sự phát triển của tổ dân phố mới… Trước tình hình này, cán bộ thị trấn và các tổ dân phố thống nhất quan điểm lựa chọn tên cho tổ dân phố mới và tiến hành việc phân tích ý nghĩa, cơ sở căn cứ cho việc đặt tên mới. Với cách làm dân chủ, minh bạch để toàn dân thảo luận về việc đặt tên mới cũng như sự kiên trì giải thích, phân tích về sự phù hợp cũng như ý nghĩa của tên mới nên người dân 3 tổ dân phố đều hiểu và đồng thuận với phương án đặt tên mới.
Đồng chí Đỗ Xuân Thủy, Bí thư Đảng ủy thị trấn Cát Thành cho biết: Là một trong những địa phương đi đầu trong công tác sắp xếp, sáp nhập của huyện, thị trấn đã hoàn thành sớm việc lấy ý kiến cử tri và hoàn thiện đề án báo cáo UBND huyện. Kết quả trên là sự nỗ lực, cố gắng không kể thời gian, giờ giấc, chủ động “ứng biến” với mọi tình huống phát sinh của Đảng ủy, UBND và cả hệ thống chính trị thị trấn trong lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện. Với việc hoàn thành đúng tiến độ sắp xếp, sáp nhập tổ dân phố, thị trấn Cát Thành đã rút ra bài học kinh nghiệm về thực hiện quy chế dân chủ trong giải quyết công việc, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự bền bỉ, kiên trì, khéo léo của mỗi cán bộ trực tiếp làm việc với người dân.
    Với quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt và được sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, việc sắp xếp, sáp nhập thôn (xóm), tổ dân phố ở huyện Trực Ninh bước đầu đạt kết quả tích cực, góp phần đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống./.