Từ ngày
thành phố Nam Định được giải phóng đến nay, anh chị em cán bộ và công nhân nhà
máy Dệt Nam Định vẫn mong có ngày được đón Hồ Chủ tịch về thăm nhà máy. Ngày
24-4-1957, điều mong ước đó đã trở thành sự thật.
Lúc đó,
hơn 9 giờ sáng, các chị công nhân ở phân xưởng Tơ đang cặm cụi làm việc giữa
những hàng máy chạy rào rào. Hồ Chủ tịch bước vào xưởng, có đồng chí Lê Thanh
Nghị, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp đi cùng. Phút đầu tiên nhìn thấy Hồ Chủ tịch,
mọi người sửng sốt, hình như không tin ở mắt mình, nhưng chỉ phút giây sau là
tất cả reo lên mừng rỡ. Mấy chị vội lách ra khỏi hàng máy và mấy anh đang học
điều khiển những chiếc máy dệt mới của Trung Quốc giúp ta cũng chạy ùa ra đón
Hồ Chủ tịch, Hồ Chủ tịch tươi cười vỗ vai một công nhân, nói: "Các cô, các
chú cứ làm việc đi". Anh chị em công nhân chạy đến chào Hồ Chủ tịch mỗi
lúc một đông. Tiếng reo mừng của anh em át cả tiếng máy. Hồ Chủ tịch thân mật
vẫy tay đáp lại những tiếng hoan hô sôi nổi của mọi người và lần lượt đi thăm
các bộ phận.
Hồ Chủ
tịch đi đến đâu là anh chị em công nhân ríu rít đi theo đến đó. Cụ Nguyễn Văn
Bắc, thợ thiếc làm việc ở Nhà máy đã hơn 30 năm nay, đã từ lâu vẫn ao ước được
gặp Hồ Chủ tịch. Hôm nay thấy Hồ Chủ tịch, cụ sung sướng quá, cũng tất tả chạy
theo đám đông, chen lấn chẳng kém gì thanh niên.
Hồ Chủ
tịch đi thăm gần hết các phân xưởng Tơ, Sợi, Dệt, Nhuộm, Chăn...vào cả nhà kho
và những buồng máy oi bức nhất. Hồ Chủ tịch luôn luôn vẫy tay đáp lại những lời
chào của công nhân, thỉnh thoảng dừng lại xem các máy móc và những thước vải
nhà máy vừa dệt xong. Khi qua nhà bông, thấy bụi bông bám vào công nhân, Hồ Chủ
tịch liền hỏi đồng chí Võ Phong, phó Giám đốc xí nghiệp:
- Ở đây,
có làm bịt miệng cho anh chị em công nhân không?
Đồng chí
Võ Phong đáp:
- Thưa
Bác, có ạ. Nhưng có một số anh chị em không muốn đeo vì sợ không tiện ăn trầu.
Hồ Chủ
tịch ân cần khuyên:
- Phải bảo
các cô, các chú ấy chịu khó đeo vào, nếu không sẽ hại đến sức khoẻ.
Đi thăm
gần hết các phân xưởng của xí nghiệp xong, Hồ Chủ tịch đến thăm nhà thương phải
qua một quãng đường dài đi dưới nắng gắt. Anh chị em công nhân ở buồng máy bên
cạnh đường đi và cả hai bên các cửa sổ nhìn theo Hồ Chủ tịch.
Trước cửa
nhà thương của xí nghiệp, các đồng chí y sĩ, y tá đã đứng đón Hồ Chủ tịch. Nhà
thương này mới xây được 2 tháng nay, có 1 phòng nội thương, 1 phòng ngoại
thương, tất cả ngót 200 giường. Hồ Chủ tịch đi thẳng vào nhà bếp và nhà ăn. Hai
bác cấp dưỡng ở đấy mừng quá, không ngờ cái nhà ăn nhỏ của xí nghiệp hôm nay lại
được Hồ Chủ tịch đến thăm. Hồ Chủ tịch dừng lại đọc to bảng ghi mức ăn của
người ốm, rồi quay sang hỏi anh chị em y sĩ, y tá, cấp dưỡng:
"Người
ốm ăn thế này cũng khá chứ"? Anh em đáp: "Thưa, khá ạ".
Hồ Chủ
tịch vào từng buồng người ốm hỏi thăm sức khoẻ của anh chị em.
Thấy Hồ
Chủ tịch đến, một công nhân đang mệt định ngồi nhổm dậy chào, Hồ Chủ tịch nhẹ
nhàng bảo: "Chú cứ nằm nghỉ", anh sung sướng nhìn Hồ Chủ tịch, vừa
nằm vừa vỗ tay.
Đến phòng
đẻ, nét mặt của Hồ Chủ tịch tươi hẳn lên khi nhìn thấy các cháu nhỏ. Đồng chí
phó giám đốc xí nghiệp vui báo cáo với Hồ Chủ tịch trong mấy tháng qua, các chị
công nhân ở nhà máy đã đẻ thêm được hơn 100 cháu.
Ở nhà
thương của xí nghiệp ra, Hồ Chủ tịch đến thăm khu nhà ở tập thể của công nhân
do xí nghiệp xây dựng cho anh chị em từ năm ngoái. Anh chị em đứng rất đông đón
Hồ Chủ tịch trước hai dãy nhà xinh xắn. Hàng trăm người reo lên khi xe Hồ Chủ
tịch vừa đến. Chưa bước xuống xe, Hồ Chủ tịch đã nói:
- Các cô,
các chú cứ về nhà đi. Bác sẽ thăm hết.
Hồ Chủ
tịch lại đến thăm nhà ăn, nhà bếp, rồi rẽ vào xem câu lạc bộ và rẽ xem từng
gian nhà ở của anh chị em.
Trước khi
rời khu nhà ở tập thể của công nhân, Hồ Chủ tịch không quên các cháu nhỏ ở khu
này. Hồ Chủ tịch vào nhà giữ trẻ và thấy nhiều cháu đang ngồi chơi trên ngựa
gỗ. Có cháu đã nhận ra Bác Hồ, vỗ tay chào Bác. Hồ Chủ tịch cho các cháu kẹo
rồi rồi lại sang thăm các cháu nhỏ hơn ở buồng bên.
Từ lúc Hồ
Chủ tịch vào thăm nhà máy Dệt, nhiều đồng bào ở thành phố biết tin, đã kéo nhau
đến chờ ở trước nhà ở tập thể. Xe hơi của Chủ tịch vừa ra là hàng trăm người ùa
tới vây kín xe, phất mũ và nón hoan hô. Mấy lần xe hơi mở máy mà không chạy
được.
Đi thăm
các nơi xong, Hồ Chủ tịch nói chuyện với anh chị em cán bộ và công nhân.
Thay mặt
Trung ương Đảng và Chính phủ, Hồ Chủ tịch hỏi thăm anh chị em cán bộ và công
nhân, khen ngợi anh chị em công nhân nhà máy đã có thành tích về nhiều mặt như
giữ gìn máy móc, đảm bảo sản xuất, đào tạo cán bộ, biết cất nhắc công nhân, cán
bộ phụ nữ...Hồ Chủ tịch cũng phê bình một số thiếu sót của cán bộ, công nhân và
khuyên anh chị em đề cao kỷ luật lao động vì "Nhà máy cũng như quân đội,
không có kỷ luật thì không thể trở thành một quân đội tốt, một nhà máy
tốt". Khuyên anh chị em học tập chính trị, kỹ thuật, thực hành dân chủ, mở
rộng phê bình và tự phê bình. Đối với những đảng viên, đoàn viên công đoàn,
quân nhân phục viên, anh chị em phải gương mẫu, làm đầu tầu trong phong trào
thi đua sản xuất và tiết kiệm.
Hồ Chủ
tịch từ biệt anh chị em, lên xe, ra nói chuyện với các đại biểu nhân dân ở câu
lạc bộ thành phố. Anh chị em công nhân nhìn theo, lòng tràn đầy sung sướng và
phấn khởi.
(Báo Nhân dân số 1145
ngày 26/4/1957)