Gần trưa
ngày 13 tháng 8 năm 1958, Bác về Nam Định.
Mấy hôm
trước anh Phan Điền, Bí thư Tỉnh uỷ có dặn tôi (khi đó tôi là Chánh Văn phòng
Tỉnh uỷ).
- Bác sắp
về thăm tỉnh ta. Đồng chí chuẩn bị báo cáo công tác của tỉnh về sản xuất nông
nghiệp, vận động nông dân vào HTX, làm thuỷ lợi, áp dụng kỹ thuật cấy dầy với
Bác cho thật chu đáo.
Được đồng
chí Bí thư Tỉnh uỷ giao việc, tôi vừa mừng vừa lo, lo vì không biết báo cáo với
Bác thế nào? Báo cáo xong Bác hỏi lại liệu mình trả lời được không? còn mừng là
mừng được gặp Bác, gặp vị lãnh tụ vĩ đại của Đảng của dân tộc mà mình rất mực
kính yêu. Về với trụ sở Tỉnh uỷ, Bác nhanh nhẹn đi vào nhà ăn, nhà tắm của khu
nhà Tỉnh uỷ. Bấy giờ ở trong khu làm việc này có gia đình tôi và một số gia
đình nữa. Ngôi nhà đó, nay là nhà số 2 đường Trần Hưng Đạo thành phố Nam Định.
Tôi mừng quá vội chạy ra đón Bác thì cũng thấy anh Phan Điền từ nhà làm việc
bước ra đón Bác. Bác vui vẻ bắt tay tất cả tất cả những người ra đón. Anh Phan
Điền mời Bác lên làm việc ở phòng số 3, tầng 2 ngôi nhà đó. Vừa đi lên phòng
làm việc đồng chí Phan Điền vừa hỏi thăm sức khoẻ của Bác và các đồng chí lãnh
đạo chủ chốt của Trung ương Đảng và Chính phủ. Phòng số 3 đã được kê sẵn một
chiếc bàn dài và bốn chiếc gỗ gụ đóng kiểu cổ. Đồng chí Phan Điền mời Bác ngồi
và bảo tôi báo cáo với Bác một số việc trên.
Trong lúc
đó nhân dân ngoài phố biết tin Bác về đã đổ đến trụ sở Tỉnh uỷ để được nhìn
thấy Bác.
Tôi vừa
báo cáo vừa liếc nhìn Bác lo lắng về những việc báo cáo của tôi thế nào.
Báo cáo
cho Bác nghe khoảng 10 phút, khi dứt câu cuối cùng và bỏ bản báo cáo xuống. Tôi
rất lo Bác phê bình là báo cáo sơ lược. Nhưng không, Bác nhìn tôi vui vẻ nói:
- Các đồng
chí đã vận động được nông dân ở một số nơi vào HTX, lại cải tạo được đồng ruộng,
biến một số vùng cấy một vụ thành hai vụ, lần đầu tiên áp dụng biện pháp kỹ
thuật cấy dầy đạt kết quả thế là tốt.
Được Bác
khen, tôi thở phào nhẹ nhõm.
Bấy giờ cả
tỉnh Nam Định mới xây dựng được có hai HTX nông nghiệp. Bác thân mật bảo chúng
tôi:
- Các chú
cho Bác xuống thăm một trong hai HTX nông nghiệp đó.
Đồng chí
Phan Điền đã mời Bác xuống thăm HTX nông nghiệp Đông Hưng thuộc xã Yên Tiến
huyện Ý Yên. Thế rồi Bác cùng chúng tôi ra xe chuẩn bị về đó. Đoàn đi có 5 xe
con, xe tôi đi trước dẫn đường. Xe Bác đi giữa. Còn các xe khác đi sau. Đồng
bào đến đón Bác đứng chật cả cổng Tỉnh uỷ nên không còn lối đi. Các đồng chí
công an phải yêu cầu nhân dân đứng dãn ra. Lúc đó xe tôi mới từ từ lăn bánh ra
khỏi cổng mở đường cho các xe đi sau. Chẳng mấy chốc đoàn xe đã vượt qua đoạn
đường 10 rồi rẽ vào một con đường làng ở phía tay trái.
Đến đầu xã
Yên Tiến thì chúng tôi dừng lại vì xe không đi vào trong làng Thượng Đồng được
nữa; Bác cùng chúng tôi xuống đi bộ, thăm một cánh đồng lúa cấy dầy 20 x 20cm
của xã Yên Tiến. Bấy giờ lúa đã lên xanh tốt, cả cánh đồng trông như thấm thảm
xanh rất đẹp. Gió đồng nhẹ thổi, hương lúa non thơm thơm đưa lại. Đi đến bờ một
thửa ruộng, Bác ngồi xuống gang tay đo khoảng cách từ cây lúa này, sang cấy lúa
khác. Bác khen lúa cấy như vậy là tốt. Nhớ lại, năm qua vùng này còn cấy quá
thưa, lúa cây nọ còn cách cây kia từ 60 đến 70cm. Nay vận động nông dân cấy
được thế này quả là một sự đổi mới nên cũng xứng đáng với lời khen của Bác.
Hình ảnh Người ngồi xuống gang tay đo khoảng cách giữa các cây lúa làm chúng
tôi xúc động về sự sâu sát của Bác.
Thâm cánh
đồng lúa xong, Bác về dự cuộc mít tinh của nhân dân trong xã đón mừng Người về
thăm. Bác đã dành gần một giờ để nói chuyện với đồng bào xã Yên Tiến và các đại
biểu về dự hội nghị sản xuất nông nghiệp của tỉnh đang họp tại đó. Bác khen
ngợi đồng bào Yên Tiến đã hăng hái đi đầu trong phong trào xây dựng HTX nông
nghiệp, cải tạo đồng ruộng và áp dụng biện pháp cấy dầy. Cuối cùng, Bác mong
đồng bào làm tốt hơn nữa để nhanh chóng đưa quê hương thoát khỏi cảnh nghèo nàn
lạc hậu.
Báo Hà Nam Ninh số 1476 ngày 18-5-1990
(Ghi
theo lời của đ/c Chánh Văn phòng Tỉnh uỷ)