1. Nga tiến hành chiến dịch quân sự
đặc biệt tại Ukraine
Ngày
24/2, Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Xung đột nghiêm trọng
và chưa có dấu hiệu dừng lại, đẩy quan hệ Nga-phương Tây vào vòng xoáy đối đầu
mới.
Cuộc
xung đột cùng các biện pháp trừng phạt-đáp trả giữa Nga và phương Tây tác động
nặng nề tới an ninh, chính trị toàn cầu; đẩy giá khí đốt có thời điểm đạt mức
cao kỷ lục trong 14 năm; nhiều quốc gia phải đối mặt với thiếu hụt lương thực
và giá cả hàng hóa tăng mạnh kể từ tháng Ba đến tháng cuối của năm.
2. Nhiều ngân hàng trung ương tăng mạnh lãi suất
Ngày
16/3, lần đầu tiên trong hơn ba năm, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất.
Trong năm 2022, Fed đã bảy lần tăng lãi suất, đưa lãi suất cơ bản lên
4,25-4,5%.
Ngày
21/7, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng tăng lãi suất lần đầu tiên trong
11 năm và sau đó tăng thêm ba lần nữa trong năm. Việc Fed, ECB và nhiều ngân
hàng trung ương tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát và giữ thị trường tài chính
ổn định đã làm cho một số nền kinh tế rơi vào nguy cơ suy thoái.
3. Thế giới ứng phó với dịch COVID-19 và bệnh đậu mùa
khỉ
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo đại dịch Covid-19
chưa thể chấm dứt do biến thể phụ Omicron của virus Corona tiếp tục làm dịch bệnh
lây lan mạnh ở nhiều quốc gia.
Cùng đó, ngày 23/7, WHO ban bố tình trạng khẩn cấp y tế
toàn cầu đối với bệnh “đậu mùa khỉ.” Dịch bệnh tiếp tục gây lo ngại cho nhiều
quốc gia, hoạt động bình thường vẫn chưa được khôi phục hoàn toàn trên phạm vi
toàn cầu.
4. Đảng Cộng sản Trung Quốc tổ chức thành công Đại hội
XX
Tại Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc
diễn ra tại Bắc Kinh từ ngày 16-22/10, ông Tập Cận Bình đã được bầu lại làm Tổng
Bí thư nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp.
Đại hội thông qua sửa đổi Điều lệ Đảng,
đồng thời xác định nhiệm vụ chiến lược trong 5 năm tới và xa hơn nữa, hướng tới
thực hiện thành công mục tiêu "100 năm thứ hai" xây dựng Trung Quốc
trở thành nước xã hội chủ nghĩa hiện đại toàn diện về mọi mặt vào năm 2049.
5. Biến động liên tiếp trên chính trường Anh
Ngày
7/7, Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố từ chức. Đến ngày 20/10, bà Liz
Truss, người được bầu thay thế ông Boris Johnson, cũng từ chức sau 45 ngày tại
vị, trở thành thủ tướng cầm quyền ngắn nhất trong lịch sử nước Anh. Ngày 25/10,
ông Rishi Sunak, 42 tuổi, trở thành người trẻ nhất đảm nhận cương vị thủ tướng
Anh trong hơn 200 năm.
Ngày
8/9, Nữ hoàng Anh Elizabeth II qua đời ở tuổi 96 sau 70 năm trị vì. Thái tử
Charles lên kế vị, trở thành Nhà Vua Charles III.
6. COP27 đạt thỏa thuận thành lập Quỹ bồi thường tổn
thất do biến đổi khí hậu
Ngày
20/11, Hội nghị lần thứ 27 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về
biến đổi khí hậu (COP27) thông qua thỏa thuận bước ngoặt về việc các quốc gia
phát thải nhiều trong quá khứ đền bù tổn thất cho các nước đang phát triển chịu
tác động nặng nề của biến đổi khí hậu.
Sự
kiện này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày
càng gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn đối với con người và môi trường.
7. Dân số thế giới cán mốc 8 tỷ người
Ngày
15/11, bé gái Venice Mabansag, chào đời ở Manila (Philippines) trở thành công
dân thứ 8 tỷ. Dấu mốc dân số này vừa tạo động lực phát triển vừa đặt thế giới
trước những thách thức về môi trường, hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên, an
ninh lương thực, an ninh nguồn nước...
8. Thảm kịch giẫm đạp tại Hàn Quốc và Indonesia
Ít
nhất 158 người đã thiệt mạng trong vụ giẫm đạp kinh hoàng khi hàng chục nghìn
người tham gia lễ hội Halloween tại khu phố Itaewon ở Seoul (Hàn Quốc) tối
29/10. Hơn 130 người đã thiệt mạng và hàng trăm người bị thương trong vụ giẫm đạp
và xô xát xảy ra tối 1/10 tại sân vận động Kanjuruhan ở Malang (Indonesia).
Hai
thảm họa liên tiếp trong vòng một tháng dấy lên hồi chuông cảnh báo về sự an
toàn của các sự kiện tập trung đông người sau đại dịch COVID-19.
9. NASA thực hiện thành công thử nghiệm thay đổi quỹ
đạo của tiểu hành tinh
Tối 26/9 (giờ Mỹ), tàu vũ trụ mang tên Thử nghiệm chuyển
hướng tiểu hành tinh (DART) của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã thực hiện
cú va chạm có chủ đích với Dimorphos, đẩy tiểu hành tinh này chệch khỏi quỹ đạo
tự nhiên.
Đây là lần đầu tiên con người thành công trong việc thay
đổi có chủ đích chuyển động của một vật thể ngoài vũ trụ, và cũng là lần đầu
tiên công nghệ dịch chuyển tiểu hình tinh được thực hiện một cách toàn diện.
10. World Cup 2022 tại Qatar với nhiều điều đặc biệt
Lần đầu tiên, Giải vô địch Bóng đá Thế giới FIFA World
Cup được tổ chức vào cuối năm (giữa mùa giải), tại một nước Arab, có trọng tài
nữ điều hành, sử dụng công nghệ xác định việt vị bán tự động, ứng dụng thông
tin hiệu suất cầu thủ FIFA Player và hệ sinh thái dữ liệu bóng đá...
Cầu thủ Lionel Messi của đội vô địch Argentina trở thành
cầu thủ đầu tiên có hai Quả bóng vàng World Cup. Đội tuyển Maroc làm nên lịch sử
khi là đại diện đầu tiên của châu Phi vào nhóm bốn đội tuyển mạnh nhất vòng
chung kết./.